pl enderuno
665 588 888 soleil@soleil-sopot.pl

Dwór Artusa

Dwór Artusa w Gdańsku to jeden z najokazalszych budynków spośród wszystkich znajdujących się przy Długim Targu. W jego bezpośrednim sąsiedztwie znajduje się Ratusz Głównego Miasta, Fontanna Neptuna, a także Zielona Brama.

Jego fasadę zdobią figury greckich i rzymskich dowódców, żydowskiego króla Judy Machabeusza oraz polskiego króla Zygmunta III Wazy, co w raz z pięknymi drzwiami i wysokimi oknami sprawia, że obiekt ten zaliczany jest do najpiękniejszych w Europie.

Dwory Artusa swoja nazwę zawdzięczają legendzie o Królu Arturze. Początkowo powstawały tylko w Anglii, by później rozprzestrzenić się na kraje germańskie. Ich przeznaczeniem było miejsce spotkań zamożnych kupców, patrycjuszy i rzemieślników w celu omówienia interesów.

Pierwsze wzmianki o Dworze Artusa w Gdańsku pojawiły się w XIV w. Jego założycielami było Bractwo Św. Jerzego skupiające rycerzy pochodzących z bogatych rodzin niemieckich. Było to główne miejsce spotkań najpierw rycerzy, a później najważniejszych osobistości miasta. Był to centralny punkt społecznego życia ówczesnego Gdańska.

Budynek doszczętnie spłonął w 1477 roku. Jednak ze względu na jego wielką wartość w życiu miasta w ciągu kilku lat zebrano fundusze i odbudowano Dwór, który zrekonstruowany stoi do dziś. Z czasem jego elitarny charakter uległ jednak zatarciu i miejsce ważnych osobistości zajęli kupcy za których namową w październiku 1742 roku przekształcono Dwór w giełdę.

W 1945 roku za sprawą Armii Czerwonej Dwór uległ zniszczeniu. W latach późniejszych Dwór został zrekonstruowany i otwarty dla zwiedzających. W 1967 został wpisany na listę zabytków. Obecnie dwór zajmuje parter dwóch połączonych kamienic zwanych Starym Domem Ławy, Właściwy Dwór Artusa, oraz Nowy Dom Ławy. W jego wnętrzu mieści się odział Muzeum Historycznego Miasta Gdańsk a zwiedzający mogą podziwiać między innymi jedenastometrowy piec czy też gotyckie boazerie i fryzy.

Dwór Artusa 

Dwór Artusa stanowi jedną z najciekawszych i najbardziej przyciągających wzrok budowli w Gdańsku. Jest on położony przy Trakcie Królewskim, zaraz przy fontannie Neptuna. Współcześnie na Dwór Artusa składają się także parter Starego Domu Ławy oraz Nowy Dom Ławy. Przez lata dwór przechodził liczne perypetie oraz zmiany pełnionej przez niego funkcji. Zawsze jednak był to ośrodek towarzyskiego, politycznego i ekonomicznego życia Gdańska. 

Legenda o królu Arturze 

Nazwa i idea budynku nawiązują do słynnej legendy o królu Arturze i jego dzielnych rycerzach. Dla rycerstwa w szczególności, ale także przedstawicieli innych warstw, król Artur wraz z rycerzami okrągłego stołu stanowili najwyższe uosobienie cnót rycerskich. Sama idea okrągłego stołu, oznaczająca równość, honor i partnerstwo była idealnym szyldem, który zrzeszał włodarzy miasta, wpływowych kupców, bogatych mieszczan, zagranicznych gości oraz innych przedstawicieli elit intelektualnych i ekonomicznych. 

Europejska tradycja 

W Europie powstało wiele miejsc zainspirowanych legendą o królu Arturze, które nazywano mianem Dworów Artusa. Były one miejscem spotkań klasy rycerskiej z bogatym mieszczaństwem (patrycjat). Początkowo ich obecność ograniczała się jedynie do Anglii, z czasem rozprzestrzeniły się także w germańskim kręgu kulturowym. W tamtych czasach Gdańsk posiadał silne wpływy niemieckie, stąd w naturalny sposób jako duży ośrodek handlowy i miejski posiadał swój własny Dwór Artusa. 

Pierwsze wzmianki o Dworze Artusa w Gdańsku 

Pierwszy raz nazwa „curia regis Artus”, co należy tłumaczyć jako „Dwór króla Artura”, pojawia się w spisie podatkowym za 1350 rok. Niewiele wiadomo o jego wyglądzie. Kolejna budowla stanęła w tym miejscu prawdopodobnie w 1379 roku. O jej istnieniu wiadomo z dokumentów oraz prac archeologicznych, jakie odbyły się w 1991 roku. Został on wybudowany przez Bractwo Świętego Jerzego. Finansowany był przez swoich członków – bogatych niemieckich rycerzy. Od początku, dołączyć do bractwa mogły tylko osoby o szlacheckim pochodzeniu. W związku z tym, że przez Dwór Artusa przewijało się wiele osób, szybko stał się miejscem wymiany informacji. Decyzje polityczne i administracyjne Gdańska, zawsze były w pierwszej kolejności odczytywane właśnie w tym miejscu. Rosnąca pozycja Dworu Artusa szybko sprawiła, że został on najważniejszym i oficjalnym domem kupieckim w Gdańsku. Niestety, spłonął on w 1476 roku. 

Odbudowa i powstanie stowarzyszeń 

Rada Miasta Gdańsk postanowiła sfinansować odbudowę tego ważnego dla miasta miejsca. Dzięki temu już w 1481 roku odbyła się inauguracja otwarcia odbudowanego dworu. Nowy budynek nie należał już do Bractwa Świętego Jerzego. Dzięki temu nastąpiło rozluźnienie w wymogach dotyczących członkostwa. Bractwo założycieli zachowało jedynie honorowe miejsce w nowej organizacji. Obok niego utworzono liczne inne stowarzyszenia. Dwór stał się własnością zarządzaną przez zbiór wszystkich wchodzących w jego skład stowarzyszeń, który nosił miano Ławy Dworu Artusa. Stowarzyszenia tworzono w oparciu o wspólnotę zawodową (sędziowie, kupcy, prawnicy) interesów (np. handlarzy z danym miastem, rycerzy w spoczynku) lub pochodzenia (rycerstwo, patrycjusze, urzędnicy). Od 1530 roku na Dworze Artusa odbywały się także publiczne rozprawy sądowe. W jeszcze większym stopniu podniosło to prestiż tego miejsca. 

Przebudowa frontu 

W 1552 roku przebudowano frontową część budynku.  Ta z kolei została zmieniona w 1617 przez znamienitego artystę i kamieniarza – Abrahama von den Blocke. Dodał on bogate zdobienia w postaci pomników antycznych bohaterów, medalionów z wizerunkami króla Zygmunta III i jego syna. Całość zwieńczono posągiem Fortuny, który przyozdobił dach budynku. 

Centrum życia towarzyskiego 

Dom Artusa był znany także z wspaniałych uczt, balów i zabaw. Wypełniały go dźwięki granych przez muzyków pieśni. Gości zabawiali artyści i kuglarze. Stoły były sowicie zastawione przekąskami i wyśmienitymi trunkami. Należy pamiętać, że Gdańsk był bogatym miastem, a jego wyższe warstwy stać było na tego typu rozrywki. Wiele z uczt trwało przez kilka dni. Uczestnicy tych spotkań dokonywali między sobą zakładów (mimo, że zabronionych), omawiali ważne sprawy natury zawodowej, finansowej oraz politycznej. 

Częściowy upadek  

Rozwój Gdańska, jak i Dworu Artusa został brutalnie zahamowany wskutek licznych wojen i tragedii, które spadły na miasto na początku XVII wieku. Przez kolejne lata odnotowywano upadek tak słynnych w poprzednich wiekach obyczajów panujących w Domu Artusa. Uczty przeradzały się w libacje i kłótnie. Panowało pijaństwo, a główna działalność Dworu schodziła na dalszy plan.  

Powstanie Giełdy i II wojna światowa 

W 1742 roku dwór na powrót przywrócono jako kulturalne i finansowe centrum Gdańska. Otwarto tutaj giełdę. Dwór Artusa na powrót stał się miejscem wizyt międzynarodowych oficjeli i europejskich elit. Niestety, podczas II wojny światowej wiele elementów wyposażenia budynku zostało zniszczonych. Jednak mimo wszystko przetrwało wiele oryginalnych dekoracji, ponieważ przezornie zostały one ewakuowane z miasta przed nadejściem frontu. 

Europejskie Centrum Solidarności   Poprzedni

Formularz kontaktowy

Copyright © 2018-2024 Apartamenty Soleil w Gdańsku - Polityka prywatności